Đuối nước là gì và nguy cơ tiềm ẩn
Đuối nước xảy ra khi nước tràn vào đường thở, ngăn cản quá trình hô hấp, dẫn đến thiếu oxy và có thể gây tử vong. Theo Bộ Y tế, đuối nước là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em tại Việt Nam, đặc biệt trong mùa hè hoặc mùa lũ. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm bơi lội ở khu vực nguy hiểm, tai nạn trên thuyền, hoặc lũ lụt bất ngờ. Dấu hiệu nhận biết nạn nhân đuối nước bao gồm: khó thở, ho dữ dội, da tái xanh, hoặc bất tỉnh.
Nếu không áp dụng sơ cứu đuối nước đúng cách, nạn nhân có thể bị tổn thương não do thiếu oxy trong vòng 4-6 phút. Cách xử lý khi bị đuối nước là yếu tố quyết định để cứu sống. Các nguy cơ khác như đuối nước “khô” (do co thắt thanh quản) hoặc đuối nước “thứ phát” (phổi tích nước sau vài giờ) cũng rất đáng lo ngại. Biện pháp xử lý đuối nước tại chỗ cần được thực hiện ngay để ngăn ngừa biến chứng. Việc nắm vững hướng dẫn sơ cứu đuối nước là cách hiệu quả để giảm thiểu rủi ro.
Quy trình sơ cứu đuối nước đúng cách
Sơ cứu đuối nước đúng cách đòi hỏi tuân thủ các bước theo khuyến cáo y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là hướng dẫn sơ cứu đuối nước chi tiết:
- Đảm bảo an toàn: Trước khi cứu hộ, kiểm tra môi trường xung quanh để tránh nguy hiểm cho chính bạn. Sử dụng phao cứu sinh, dây thừng, hoặc vật nổi để tiếp cận nạn nhân an toàn. Cách xử lý khi bị đuối nước bắt đầu từ việc đưa nạn nhân ra khỏi nước mà không gây thêm rủi ro.
- Kiểm tra ý thức và hô hấp: Đặt nạn nhân nằm ngửa trên mặt phẳng cứng, kiểm tra xem họ còn tỉnh táo hay thở không. Nếu không có phản ứng, bắt đầu sơ cứu đuối nước đúng cách bằng hô hấp nhân tạo.
- Thực hiện CPR (hô hấp nhân tạo và ép tim): Nếu nạn nhân không thở, ép ngực 100-120 lần/phút (khoảng 2 lần/giây) và thổi ngạt 2 lần sau mỗi 30 lần ép ngực. Hướng dẫn sơ cứu đuối nước nhấn mạnh thực hiện CPR liên tục cho đến khi nạn nhân thở lại hoặc nhân viên y tế đến.
- Đặt tư thế hồi phục: Nếu nạn nhân thở lại nhưng còn yếu, đặt họ nằm nghiêng ở tư thế hồi phục để tránh tắc nghẽn đường thở. Biện pháp xử lý đuối nước tại chỗ bao gồm giữ ấm nạn nhân bằng chăn hoặc quần áo khô.
- Gọi hỗ trợ y tế: Gọi 115 ngay khi có thể để đảm bảo nạn nhân được chăm sóc chuyên sâu.
Sơ cứu đuối nước đúng cách là kỹ năng sống còn, giúp bạn hành động nhanh chóng và hiệu quả trong tình huống nguy cấp.

Biện pháp xử lý đuối nước tại chỗ
Biện pháp xử lý đuối nước tại chỗ là bước quan trọng để cứu sống nạn nhân trong những giây phút đầu tiên. Khi phát hiện người bị đuối nước, cần nhanh chóng đưa họ ra khỏi nước bằng phao cứu sinh, dây thừng, hoặc vật nổi an toàn. Sơ cứu đuối nước đúng cách yêu cầu người cứu hộ giữ bình tĩnh và tránh lao vào nước nếu không có kỹ năng bơi lội, để không trở thành nạn nhân thứ hai.
Sau khi đưa nạn nhân lên bờ, kiểm tra ngay dấu hiệu hô hấp và mạch. Nếu nạn nhân không thở, thực hiện hô hấp nhân tạo và ép tim theo hướng dẫn sơ cứu đuối nước. Biện pháp xử lý đuối nước tại chỗ bao gồm gọi ngay 115 để đảm bảo hỗ trợ y tế chuyên nghiệp. Sơ cứu đuối nước đúng cách trong “thời điểm vàng” 4-6 phút có thể quyết định sự sống còn của nạn nhân. Việc áp dụng cách xử lý khi bị đuối nước đúng cách tại hiện trường là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro.
Lưu ý quan trọng khi sơ cứu
Khi thực hiện sơ cứu đuối nước đúng cách, cần lưu ý một số điểm để đảm bảo an toàn và hiệu quả:
- An toàn cho người cứu hộ: Không mạo hiểm tiếp cận nạn nhân trong nước sâu nếu không có kỹ năng hoặc dụng cụ hỗ trợ. Cách xử lý khi bị đuối nước phải ưu tiên an toàn cho cả hai bên.
- Tránh phương pháp sai lầm: Không treo ngược nạn nhân, lăn lu, hoặc cố ép nước ra khỏi phổi, vì những cách này không hiệu quả và có thể gây tổn thương thêm.
- Theo dõi liên tục: Sau khi nạn nhân tỉnh lại, quan sát các dấu hiệu bất thường như khó thở, ho kéo dài, hoặc mệt mỏi, vì đuối nước “thứ phát” có thể xảy ra trong 24-48 giờ.
Hướng dẫn sơ cứu đuối nước nhấn mạnh giữ nạn nhân ấm bằng chăn hoặc quần áo khô. Sơ cứu đuối nước đúng cách đòi hỏi sự cẩn thận và kiến thức đúng để tránh sai lầm, đảm bảo hiệu quả cứu hộ tối ưu.

Hỗ trợ phục hồi sau sơ cứu
Sau khi áp dụng sơ cứu đuối nước đúng cách, việc chăm sóc nạn nhân là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng. Đặt nạn nhân ở nơi khô ráo, ấm áp, và tiếp tục theo dõi tình trạng hô hấp, mạch, và ý thức. Nếu nạn nhân tỉnh lại nhưng còn yếu, giữ họ nằm nghiêng ở tư thế hồi phục để đảm bảo đường thở thông thoáng. Sơ cứu đuối nước đúng cách không chỉ dừng ở việc cứu sống mà còn bao gồm chăm sóc sau đó.
Đưa nạn nhân đến cơ sở y tế ngay cả khi họ có vẻ ổn, vì các biến chứng như phù phổi có thể xảy ra. Cung cấp nước sạch hoặc chăn ấm để ổn định thân nhiệt. Sơ cứu đuối nước đúng cách trong giai đoạn phục hồi giúp nạn nhân hồi phục nhanh hơn và tránh nguy cơ lâu dài.
Sơ cứu đuối nước đúng cách là kỹ năng sống còn, giúp bạn hành động kịp thời để cứu sống nạn nhân trong tình huống nguy cấp. Bằng cách nắm vững hướng dẫn sơ cứu đuối nước và áp dụng biện pháp xử lý đuối nước tại chỗ, bạn có thể tạo ra sự khác biệt giữa sự sống và cái chết. Hãy dành thời gian học cách xử lý khi bị đuối nước thông qua các khóa học sơ cứu hoặc tài liệu y tế uy tín. Việc chuẩn bị kiến thức và kỹ năng sẽ giúp bạn tự tin bảo vệ bản thân, gia đình, và cộng đồng trước tai nạn đuối nước.